Ο ασπασμός της Χριστιανικής θρησκείας από τους κατοίκους του Πόντου θεωρείται επίτευγμα αποστολικού έργου του Απόστολου Ανδρέα. Αποτέλεσμα της εξάπλωσης του Χριστιανικού πνεύματος στον Πόντο ήταν το κτίσιμο πολλών ιστορικών εκκλησιών, όπως η Μονή Βαζελώνος. Το Μοναστήρι ιδρύθηκε το 290 μ.Χ., γνώρισε ιδιαίτερες τιμές επί Κομνηνών και καταστράφηκε ολοκληρωτικά το 1924. Ιδιαίτερα φημισμένη ήταν και η Ιερά Μονή της Παναγίας Σουμελά για τη θαυματουργή, όπως λεγόταν, εικόνα της Παναγίας, που ήταν μάλιστα κατασκεύασμα του ίδιου του Ευαγγελιστή Λουκά.
Το Μοναστήρι, κτισμένο γραφικά πάνω στο όρος Μελά το 386 μ.Χ., ήταν ένα από τα πλουσιότερα και άσκησε μεγάλη επίδραση στον Ελληνισμό του Πόντου. Πουθενά στον κόσμο δεν βρίσκεται τόπος τόσο όμορφος και κατάλληλος για τέτοιο ίδρυμα, όπως στο Κολχικό όρος Μελά. Η Μονή ήταν κτισμένη εντός μεγάλου σπηλαίου και ιδρύθηκε από τους Αθηναίους μοναχούς. Η εικόνα της Παναγίας που ήταν θαυματουργή λέγεται Βαρνάβα και Σωφρόνιο. Είχε δυο εξωκλήσια, του Αγ. Παύλου και της Αγ. Βαρβάρας. Επί Κομνηνών έτυχε μεγάλης υποστήριξης και σαν σταυροπηγιακή υπαγόταν στο Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως.
Μεγαλύτεροι ευεργέτες της υπήρξαν οι Κομνηνοί. Η Μονή Σουμελά έτυχε και μεγάλης αναγνώρισης από τους Τούρκους Σουλτάνους. Πριν την καταστροφή, οι καλόγεροι έκρυψαν στη γη, τρία ιερά κειμήλια της Μονής. Α) Την εικόνα της Παναγίας. Β) Τον σταυρό του Μανουήλ. Γ) Χειρόγραφο ευαγγέλιο του Χριστοφόρου.
Με άδεια του Ισμέτ Ινονού, κατά τις τελετές της ελληνοτουρκικής φιλίας το 1931, τα κειμήλια αυτά ήρθαν στην Ελλάδα αρχικά στο Βυζαντινολογικό Μουσείο και τελικά κατέληξαν στην Ιερά Μονή Σουμελά, στο όρος Βέρμιο, όπου από το 1950 στέκεται η νέα Μονή, την οποία θεμελίωσε ο ιατρός Φίλων Κτενίδης. Η Μονή αυτή είναι σήμερα ο τόπος συγκεντρώσεως όλων των ανά τη γη Ποντίων, ιδίως τον Δεκαπενταύγουστο, στην γιορτή της Κοιμήσεως της Θεοτόκου .
Μέσα σε τοπίο ανυπέρβλητης και άγριας φυσικής ομορφιάς κτλιστηκε το 752 μ.Χ. το νεώτερο μοναστήρι του Αγ. Γεωργίου του Περιστερεώτα. Γαντζωμένο εντυπωσιακά πάνω σ΄ έναν απόκρημνο βράχο που προσφέρει θέα απ’ όλες τις μεριές, χαρίζει στον επισκέπτη ένα θέαμα που του κόβει την ανάσα και τον πλημμυρίζει με υπερκόσμιο δέος. Το ανελέητο πέρασμα του χρόνου δεν κατάφερε να καταστρέψει αυτή την μοναδική αρχοντική ομορφιά της Μονής, που είναι ακόμη και σήμερα ανιχνεύσιμη ανάμεσα στα λιγοστά ερείπια που έχουν απομείνει. Αλλά ολόκληρος ο Πόντος ήταν διάσπαρτος με μικρά ή μεγάλα μοναστήρια σ΄ όλο το μήκος και πλάτος της χώρας και όλα τους ήταν μικρές, ζεστές αγκαλιές της Χριστιανικής ευλάβειας των Ελλήνων. Χαρακτηριστικές είναι οι Μονές του Αγ. Γεωργίου Χαλιναρά, της Παναγίας Γουμερά, του Αγ. Γεωργίου Χουτουρά, του Αγ. Γεωργίου Χαρσέρης, της Παναγίας Δεβρεντζής, των Καλλορίων, της Χερριάνης και της Πρασάρεως κοντά στην Κερασούντα.