Το Βασίλειο του Πόντου ιδρύθηκε το 281 π.Χ. από τη Δυναστεία των Μυθριδατών και κράτησε ως το 63 π.Χ. Αυτοί ήταν Πέρσες βασιλειάδες που το όνομα τους σημαίνει ‘’ ο εμπνευσμένος από τον Μίθρα’’, την αρχαία Περσική θεότητα του φωτός. Διάφοροι σατράπες και βασιλιάδες κυβέρνησαν στον Βόσπορο, στους Πάρθες, στην Πέργαμο και τον Πόντο. Οι σπουδαιότεροι από αυτούς είναι:
Ο Βασιλιάς Μιθριδάτης Α ο κτίστης. Ο Μιθριδάτης Β. Ο Μιθριδάτης ο Δ ο φιλοπάτωρ, γιος του προηγούμενου (170 – 150 π.Χ) που διαδέχθηκε στον θρόνο τον αδερφό του Φαρνάκη Α. Ο Μιθριδάτης ο Ε ο Ευεργέτης (150-121 π.Χ), γιος του Φαρνάκη Α. Ο Μιθριδάτης ο ΣΤ ο Ευπάτωρ που ονομάστηκε μέγας (132-63 π.Χ), γιος του προηγούμενου. Ακολουθώντας μια έντονη επιθετική πολιτική είχε μια επιτυχημένη κατακτητική πορεία καταλαμβάνοντας τον Κιμμέριο Βόσπορο, ένα τμήμα της Γαλατίας και την Παφλαγονία, ώσπου οι Ρωμαίοι ήρθαν να βάλουν τέλος στην κατακτητική ορμή του. Κι έτσι φτάνουμε στην Ρωμαϊκή κυριαρχία στον Πόντο.
Οι Ρωμαίοι σαν κατακτητές ήταν ανεκτικοί απέναντι στη σχετική ανεξαρτησία των Ελληνικών πόλεων. Ο Πόντος, η Ρωμαϊκή επαρχία πια, διαιρέθηκε από τους νέους κατακτητές σε 3 τμήματα α) Πόντος Γαλατικός με διοικητή τον Δητόταρο. Β) Πόντος Πολεμωνιακός, η διοίκηση του οποίου δόθηκε από τον Αντώνιο στον εγγονό του Μιθριδάτη Πολέμωνα. Γ) Πόντος Καππαδοκικός.
Τα χρόνια της Ρωμαϊκής κυριαρχίας βοήθησαν τόσο στην ενίσχυση του Ελληνικού στοιχείου, όσο και στη δυνάμωση της Χριστιανικής θρησκείας. Η σχετική αυτονομία που διατήρησαν οι ελληνικές πόλεις και η δυναμική επικράτηση της Ελληνικής γλώσσας είχαν σαν αποτέλεσμα τη γρήγορη εξάπλωση του Χριστιανισμού απ άκρη σ άκρη του Πόντου, επίτευγμα που από τη Χριστιανική παράδοση αποδίδεται στον σημαντικό αποστολικό έργο του Αποστόλου Ανδρέα.
Οι ρωμαίοι, βέβαια αντέδρασαν έντονα σ΄ αυτήν την ξαφνική Χριστιανική απειλή απέναντι στην ειδωλολατρία τους. Μάταια προσπάθησαν επί 300 χρόνια με θηριώδεις διωγμούς εναντίον των Χριστιανών να εξαλείψουν αυτή την επικίνδυνη νέα θρησκεία που με απίστευτη δύναμη κέρδιζε τις καρδιές των κατοίκων του Πόντου. Το μόνο που κατάφεραν με την αγριότητα τους ήταν να ποτίσουν όλες τις πόλεις του Πόντου μ ένα ποτάμι μαρτυρικό αίμα που έθρεφε σα λίπασμα τη Χριστιανική πίστη. Πλήθος μαρτύρων και αγίων γνώρισαν βασανιστικό θάνατο υπερασπίζοντας ως το τέλος με θαυμαστή πίστη τη θρησκεία τους (Αγ. Ευγένιος, Αγ. Βαρβάρα και πολλοί άλλοι). Η δικαίωση όμως του αξιοθαύμαστου αγώνα τους δεν άργησε να έρθει. Το αίμα του δεν χύθηκε άδικα στη γόνιμη Ποντιακή γη, αλλά την καλλιέργησε για να δώσει τους καρπούς του Χριστιανισμού. Όταν λίγους αιώνες αργότερα ο Μ. Κωνσταντίνος μετέφερε την έδρα της αυτοκρατορίας στη Νέα Ρώμη, την κατοπινή Κωνσταντινούπολη, καθιέρωσε με διάταγμα του το 325 μ.Χ. τον Χριστιανισμό ως επίσημη θρησκεία του κράτους. Τότε οι Τραπεζούντιοι ανακήρυξαν τον γιο Ευγένιο Πολιούχο της πόλης τους και τον τίμησαν αργότερα με εκκλησιά στο όνομα του. Το Βυζάντιο στα χρόνια της κυριαρχίας του έριξε βαριά τη θρησκευτική σκιά του πάνω στον Πόντο, που ξαφνικά γέμισε με εκκλησίες και μοναστήρια. Από αυτά τα σημαντικότερα είναι του Αγ. Ιωάννου του Βαζελώνος, η Παναγία Σουμελά και ο Αγ. Γεώργιος ο Περιστερεώτας.